Dolar rekor tazelemeye devam ediyor. Geçtiğimiz haftalarda 5.08 seviyesinden kapanan dolar, 6 Ağustos 2018 günü piyasada 5.12 seviyesinin üzerine çıkarak rekor rüzgarları estirdi bildiğiniz üzere. (Sabah saatlerinde yazıya başladığımda durum böyleydi, akşam ben bu yazıyı yazarken dolar 6,59’un’ün üzerine çıktı).
Doların 5 TL üzerine oturacak bir çerçeve içinde olduğu gerçeği söylenenler arasında. ABD ile ilgili net ve ılımlı adımların atılması, dolarda yumuşama oluşturmaya oldukça müsait.
Merkez Bankası’ndan gelen döviz hamlesi de (Merkez Bankası, döviz imkânı oranı üst sınırını yüzde 45’ten yüzde 40’a düşürdü) TL’nin değer kaybetmesini engelleyemedi.
Rahip Brunson krizi ile birlikte Türk Lirası’nın dolar karşısında değer kaybedişine hepimiz şahit olmaya devam ediyor. Esnemenin olması için 5 altına düşmesi gerekiyor.
TL’nin yılbaşından bu yana dolar karşısındaki değer kaybı ise yüzde 27 oldu.
Peki, doların yükselişini ve TL’nin değer kaybedişini izlerken, bizler o sırada neler yapıyoruz ya da yapmalıyız?
Burada bir ekonomi haber sitesi gibi “net” piyasa yorumlarında bulunacak değilim. Eğer zaten olanı biteni takip ediyorsanız vaziyetin ilerleyişine de şahit oluyorsunuzdur diye düşünüyorum.
Benim eklemek istediğim, kendim için merak konusu olan, yaşama nasıl devam etmeliyiz?
Fooduristik sitesi içerisinde olduğunuz için, tabii ki tüm hayatım bundan ibaret değil ama seyahat ve yeme-içme konuları açısından nasıl tedbirler alabilirim, düşünüyorum elbette.
Doların değeri ortada olduğu kadar euro da aylardır canımızı yakmakta, yüksek değeriyle.
Önceden yapılmış yurt dışı seyahat planları biraz düşündürürken, gidişatın daha iyi olmasını da kalben diliyorum.
Döviz Kuruna Göre Yolculuk Nereye?
Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre ülke içinde yapılan toplam seyahat sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 22,3 artarak 15 milyon 486 bin olarak gerçekleşmiş. Kişisel veya paket tur harcamaları şeklinde yapılan seyhat harcamaları, yüzde 24,9 artışla 6 milyar 300 milyon 922 bin lira olarak kayıtlara geçti.
Seyahate çıkış sebepleri arasında da; yakınlara yapılan ziyaret yüzde 68,7’yi oluşturuken, gezi, eğlenc, tatil amaçlı yapılan seyahat oranı ise yüzde 15,9 ve son olarak sağlık amaçlı yapılan seyahat oranı ise yüzde 8,7.
Yerli turist harcamasının artması, döviz kurunun seyahat rotasına dokunuşu olduğunu gösteriyor gibi.
Seyahat tercihlerinizi siz de yurt içi rotalardan yana kullanmayı planlıyorsanız mis gibi şehirler, dünya güzeli denizler var elbette. Kaş olur, Datça olur, Bozcaada ya da Cunda olur. Rota belirlemek işin nispeten daha kolay kısmı.
Tabii, asıl önemli olan Türkiye içi tatili de aslında çok ama çok ucuza gelmiyor. Hayat pahalılaştıkça gittiğiniz yerde de yaşam mücadelesi artıyor. Hele ki yüksek yaz sezonlarında (yaz tatili için düşünecek olursak).
Boşuna değil, insanlar en çok gittikleri yerlerde akraba ya da arkadaş yanında kalmayı tercih etmişler yılın ilk çeyreğinde. Çünkü otel fiyatları hani baya yüksek.
Eğer vizem varsa, önceden çok ucuza da uçak bileti aldıysam, yurt dışı tatili de, ucuz yeme-içme seçimleriyle, yurt içindeki bir tatille kafa kafaya gidebiliyor.
Her şey bitti de, “Yurt dışında mı seyahat yapalım, yurt içinde mi?” noktasında değilim elbette kendi adıma. Nereye gitmeliyim kısmından ziyade biraz, genel yaşam tasarrufu ve parayı harcayacağın yeri doğru belirleme çıkıyor su üzerine.
Burada da takkeyi önüme koyup, kendim için aldığım tasarruf planlarını yeniden gözden geçiriyorum.
Listemi güncellerken hissettiğim şey panik değil. Minimalist yaşam kafası biraz galiba. Açıkçası seyahatlerimi elimden geldiğince zaten ucuz getirmeye çalıştığım için, ilk vazgeçilecek şey olarak yurt dışı yolculuklarımı görmüyorum. Bu tamamen paranızı nereye harcamak istediğinizle ilgili işte.
Benim mottom şu; günlük harcamaları önce gözden geçirme (ki bu da oturup birkaç günün analizini yazarak yapmakla güzel oluyor) sonrasında da kısılabilecekleri kısma.
Daha başka?
→ Hedef Belirlemek
Hedefe dayalı varlık yönetimi, parayı veya yatırımları etkili bir şekilde yönetmeye zemin hazırlamakta. Bugün düşündüğünüzden daha fazla harcama yapabileceğinizi bilmek bile bu hedeflerde, önünü görmenin bir parçası. Günlük harcama limiti belirlemekle hedefe başlanabilir.
→ Otomatikleştirmek
Genel bir kural olarak, her yıl brüt gelirinizin en az % 10’unu kurtarmayı hedeflemek!
Bunun % 10’unun emeklilik hesabınıza veya acil bir fona gitmesi anlamına gelip gelmeyeceğini, gelecekteki ihtiyaçlarınız siz için siz planlayabilirsiniz.
Otomatik talimata bağlamak bu açıdan önemli bir nokta olsa gerek. Tasarrufunuzda ya da yatırım fonunuzda otomatik olarak biriken para yatırma işlemlerine planınıza bağlı kalmak için iyi bir adım. Eğer otomatik talimat vermek şu an ki durumunuz için elverişli değilse de, kendinize her ay bir hatırlatıcı kurup kenara koymayı planladığınız parayı ayırabilirsiniz.
→ İleriyi Düşün
Gelecek adına “gerçekçi” plan yapmak için; en kötü senaryonun içinde olma zorunluluğu yok elbette.
Sizi heyecanlandıran kilometre taşlarına gerçekçi bir şekilde nasıl çalışacağınızı düşünmek için iyi bir fırsat.
Belki de kendinize iki haftada bir doğum günü hediyesi almak, her ay bir tatile çıkmak veya …. Boşlukları doldurmak serbest. Bunları güzelce eleyebilirsiniz.
Hayatınızdaki önemli olayları düşünmeye başlamak için asla çok erken / geç değildir. Ne için tasarruf etmeniz gerektiğini yazmak, o istekleri ciddiye aldığınızı gösteren önemli detaylardan.
→ Sefertası
İşte bu tasarruf hem de sağlık için kıymetli bir adım.
Bazen, yapılan en basit değişiklikler sizi daha uzaklara taşıyabilir. Ne kadar tasarruf edeceğinizi görmek için ofise haftada en az üç kez kendi yemeğinizi götürmeyi deneyin. Bu ekstra parayı evde / banka hesabında saklamak ve başka bir yere yönlendirmek için ay sonunu bekleyin.
→Ayrı Banka Hesapları
Maaş ya da tüm ödemelerin gerçekleştiği hesabınıza ek olarak hesap işletim ücreti almayan (mesela Enpara gibi) bir hesap açın. Tasarruf için ayıracağınız parayı burada toplamayı düşünebilirsiniz. Yastık altından daha iyi olabilir.
→ Giderleri Takip Etmek
Ne kadar para harcayacağınızı anlayana kadar ne kadar tasarruf edebileceğinizi anlamak biraz zor olabilir. Tüm masraflarınızı, özellikle kahve, gün içindeki atıştırmalık veya içecek gibi küçük olanları izlemenin alışkanlığını kazanmak möthiş bir adım.
Bu küçük harcamalar toplanıyor ve damlalarla birlikte denize ya da okyanusa dönüşebiliyor.
Onların farkında olmak gereksiz satın alımlardan kaçınmanıza yardımcı olabilir.
Bu, gün içindeki harcamaları her ay gözden geçirme hayranı değilseniz, bunu sizin için yapacak bir tasarruf uygulamasından yardım alabilirsiniz.
Birçok kişisel finans uygulaması hedefe yönelik çalışmakta. Tabii, genellikle ne ve nasıl harcama yaptığınızı görmek için banka hesaplarınızı, kredi kartlarınızı, emeklilik tasarruf hesaplarınızı senkronize etmenizi isterler. Kendinize başka bir yol bulamıyorsanız, bu uygulamalardan birini indirmek, yolun neresinde durduğunuzu daha net bir şekilde görmenize yardımcı olabilir.
→Daha Büyüğü Düşünmek
Para biriktirmek elbette ki hiçbir şeyden tasarruf etmemekten daha iyidir ancak bu beş yıllık zaman çizelgesinde daha da büyük olmak istiyorsanız, standart tasarruf hesaplarının ötesine bakmanız gereke bilir.
Burada da devreye ek gelir ve kazanç yolları giriyor. Uzmanlık alanınıza göre evden ya da asıl işinizden artan kalan zamanlarda yapabileceğiniz yeni kapılar bulmak. Burada en basit öneri olarak; modacruz, zebramo gibi sitelerden az kullanılmış ya da hiç giymediğiniz / kullanmadığınız eşyaları satmanızı tavsiye ederim. İyi bir başlangıç bence.
→Banka Hesaplarına Ayar Çekmek
Yıllık kart aidatları mevzusunu yeniden gündeme getirmek isabetli olabilir. Bu paraları geri alma yollarına girişebileceğiniz gibi yıllık ücret almayan ya da ıvır zıvır ücreti çok az alan bankalara şans verebilirsiniz.
Daha pratik önerileri de aşağıya yorum olarak ekleyebilirsiniz.
